Βάζοντας τρικλοποδιά στον εαυτό σας

Σίγουρα θα σκέφτεστε ότι κανένας δεν είναι αρκετά τρελός ώστε να προκαλεί προβλήματα στον εαυτό του και να σαμποτάρει τις προσπάθειες του. Αν δούμε επιφανειακά τέτοιου τύπου συμπεριφορές, δεν θα βγάλουμε κανένα λογικό νόημα. Συνήθως όταν το άτομο υποσκάπτει τον εαυτό του λαμβάνουν χώρα ένα σωρό περίπλοκες συναισθηματικές διεργασίες.

Φανταστείτε να είστε στην αρχή ενός μαραθώνιου δρόμου. Δεν είστε σίγουροι ότι μπορείτε να τερματίσετε, και αν ακόμα τα καταφέρετε πιστεύετε ότι θα είστε ανάμεσα στις τελευταίες θέσεις. Δεν θα ήταν βολικό στο 

πρώτο χιλιόμετρο να να στραμπουλήξετε το πόδι σας και να μην μπορείτε να συνεχίσετε; Δεν θα είχατε καμιά ευθύνη για το αποτέλεσμα και θα μπορούσατε να κατηγορείτε μονάχα την κακή σας τύχη ή ακόμα καλύτερα τους διοργανωτές για την άθλια κατάσταση του δρόμου. Άσε που πιστεύετε ότι σε αυτό το σενάριο θα έχετε πολύ καλύτερη αντιμετώπιση με πολύ λιγότερο κόπο.

Τις περισσότερες φορές όμως οι συμπεριφορές που υποσκάπτουν την προσπάθεια σας δεν είναι τόσο φανερές και μπορεί να πάρουν πολλές μορφές.

Το αυτο-σαμποτάζ είναι μια συμπεριφορά η οποία δημιουργεί προβλήματα τα οποία συγκρούονται με τους μακροπρόθεσμους στόχους σας.  Η αναβλητικότητα, η κατάχρηση αλκοόλ, φαρμάκων και άλλων ουσιών αλλά και η υπερφαγία  είναι μόνο μερικές από τις μορφές της.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα λανθασμένο μηχανισμό άμυνας, τον οποίο χρησιμοποιούμε γιατί μας δημιουργεί μια προσωρινή ανακούφιση στα προβλήματα μας. Όπως όλες οι πανοπλίες που χρησιμοποιούνται χωρίς πραγματικό λόγο, μας δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα επιλύει.

Δεν είναι απαραίτητο ότι μπορείτε πάντοτε να κατανοήσετε ότι υποσκάπτετε τον εαυτό σας. Όταν η συμπεριφορά σας δεν έχει καμιά λογική, είναι σίγουρο ότι τρέφεται από τα συναισθήματα σας, αν και τις περισσότερες φορές χρησιμοποιείτε την λογική σας για να σας δώσει τουλάχιστο μια καλή δικαιολογία γιατί το κάνετε. Τέτοιες δικαιολογίες είναι “Δεν μπορώ να ξεκινήσω διατροφή γιατί με κερνάνε συνέχεια στο γραφείο” ή “Δεν θα πάω στην συνέντευξη για την νέα δουλειά γιατί δεν έχω τα προσόντα”.

Οι πραγματικοί λόγοι όμως βρίσκονται πολύ βαθύτερα. Ίσως να φοβάστε την επιτυχία, ίσως να φοβάστε το άγνωστο, ίσως να φοβάστε την αλλαγή της συμπεριφοράς των ανθρώπων απέναντι σας αν χάσετε αυτά τα περιττά κιλά. Δεν είναι εύκολο να κατανοήσετε τους λόγους πίσω από τις συμπεριφορές σας αλλά αν δεν προσπαθήσετε θα επαναλαμβάνετε ξανά και ξανά τον ίδιο φαύλο κύκλο.

Συνήθως η υπόσκαψη του εαυτού σας δεν θα είναι τόσο φανερή όσο το να δώσετε γροθιά στο πρόσωπο σας, αλλά οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της θα είναι. Μην προσπαθείτε να κοροϊδέψετε τον εαυτό σας ότι δεν είστε ένα από τα άτομα που έχουν υιοθετήσει αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Όλοι το έχουμε κάνει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό και τις περισσότερες φορές χωρίς να προκαλούμε ιδιαίτερο πρόβλημα στον εαυτό μας.

Η επανάληψη όμως αυτών των συμπεριφορών είναι που σας προκαλεί το πρόβλημα. Αν για παράδειγμα προσπαθείτε να κάνετε δίαιτα και μια φορά την βδομάδα δεν αντέχετε στον πειρασμό και τρώτε ένα παγωτό ή μια σοκολάτα δεν θα έχει σχεδόν καμιά επίπτωση στην προσπάθεια σας αλλά και στο βάρος σας. Αν όμως αυτό σας γίνει συνήθεια και τα περισσότερα βράδια καταναλώνετε γλυκά και το δικαιολογείτε με το να πείτε στον εαυτό σας πως είχατε μια δύσκολη μέρα στο γραφείο ή με μια άλλη δικαιολογία, τότε, σε βάθος χρόνου θα έχετε πραγματικό πρόβλημα.

Είμαστε ειδικοί στο να βρίσκουμε διάφορες δικαιολογίες ώστε να ξεγελάμε τον εαυτό μας ώστε να καταφύγουμε στην προσωρινή ανακούφιση των αρνητικών συναισθημάτων μας με συμπεριφορές που μας υποσκάπτουν. Δικαιολογούμαστε σε μας αλλά και στους άλλους με φράσεις όπως “Σήμερα είχα πολύ πιεστική μέρα στην δουλειά”, “Τσακώθηκα με τον σύντροφο μου”, “Είναι εορταστική περίοδος” κ.λ.π.

Αν η συμπεριφορά σας χρησιμοποιείται σαν φάρμακο κατά των δυσάρεστων συναισθημάτων και είναι η εύκολη λύση στα προβλήματα της καθημερινότητας σας, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να εξαρτηθείτε από αυτή και τα προσωρινά ευχάριστα συναισθήματα που σας προκαλεί.
Οι επαναλαμβανόμενες λύσεις ανακούφισης που βρίσκουμε, μακροπρόθεσμα διογκώνουν τα προβλήματα που θέλουμε να επιλύσουμε.

Πώς μπορώ να αναγνωρίσω το αυτο-σαμποτάζ και να σπάσω τον φαύλο κύκλο;

• Προσπαθήστε να δείτε σε βάθος χρόνου τις συνέπειες των συμπεριφορών σας, ειδικά αυτών που υιοθετείτε όταν βρίσκεστε κάτω από στρες.
• Αν αντιληφθείτε ότι η συμπεριφορά επαναλαμβάνεται καλό θα ήταν να σημειώνετε σε ένα ημερολόγιο πόσο συχνά και για ποιους λόγους νομίζετε ότι την χρησιμοποιείτε.
• Ρωτήστε τον εαυτό σας αν αυτό που κάνετε σας ωφελεί, αν σας βοηθά να πλησιάσετε τους στόχους σας, ή αν σας περιορίζει με κάποιο τρόπο.
• Ποιες είναι οι βαθύτερες σκέψεις σας πίσω από την συμπεριφορά σας; Ποιοι είναι οι λόγοι που υιοθετείτε αυτή την συμπεριφορά;
• Προσπαθήστε να αλλάξετε την αρνητική συμπεριφορά με μια υγιέστερη, όπως αντί να καταφύγετε στο ψυγείο σας να φτιάξετε ένα ζεστό ρόφημα.
• Αν δείτε ότι η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά σας έχει οδηγήσει σε εξαρτήσεις από παράνομες ή νόμιμες ουσίες θα πρέπει να καταφύγετε στην βοήθεια ενός ειδικού.

Αν και δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, δεν είμαστε λογικά όντα όπως πολλοί πιστεύουμε, αλλά είμαστε όντα τα οποία βασίζουμε τις συμπεριφορές μας κυρίως σε συναισθήματα και μετά  προσπαθούμε να εκλογικεύσουμε τις συμπεριφορές αυτές. Προσπαθούμε να βρούμε λογικές αιτίες που μας έχουν οδηγήσει στις πράξεις μας ξεχνώντας τον καταλυτικό ρόλο των συναισθημάτων μας πάνω στις αποφάσεις μας.

Μην είστε αυτός που παρεμποδίζει την επιτυχία σας, οι σκέψεις και τα συναισθήματα σας έχουν πολύ μεγαλύτερη δύναμη από όση πιστεύετε. Αναγνωρίστε αυτά που σας περιορίζουν. Έχετε την ικανότητα να σπρώξετε τον εαυτό σας προς την κατεύθυνση που επιθυμεί. Το κυριότερο ερώτημα όμως που πρέπει να απαντηθεί είναι, ποια είναι αυτή η κατεύθυνση;

Αν θέλετε να αναδημοσιεύσετε κάποιο άρθρο, παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας.